Zehir soluyoruz!

Bursa’da, Dünya Sağlık Örgütü ve Avrupa Birliği standartlarının üstüne çıkan hava kirliliği, özellikle kış aylarında tehlikeli boyutlara ulaşıyor. Ulaşım, yakıt, sanayi, coğrafi gibi pek çok nedenden dolayı kirlenen hava, alınan önlemlere rağmen temizlenemiyor. İnsan sağlığını da olumsuz etkileyen hava kirliliğin nedenlerini hazırladığı Temiz Hava Eylem Planı ile açıklayan Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Bursa’da 3 temel unsur belirledi. Buna göre; şehrin hava kirliliğinin yüzde 67 oranı ile ısınma amaçlı kullanılan kömür, yüzde 19 oranı ile ulaşım, yüzde 9 oranında sanayiinde kullanılan kömür, yüzde 3 oranında sanayide kullanılan doğalgaz ve yüzde 2 oranında ısınma amaçla kullanılan doğalgazdan kaynaklı olduğu ortaya kondu. Bu dağılımda, veri elde edilemediği için yakma, yangınlar, inşaat faaliyetleri, maden ocakları, yollar gibi noktalar bulunmuyor. MOTORİN KİRLETİYOR… Ulaşımdan kaynaklı kirliliğin değerlendirildiği raporda, yüzde 54 oranında kırsal motorin, yüzde 36 oranında motorin ve yüzde 10 oranında benziden kaynaklı kirliliğin olduğu ifade edildi. Yani kalitesiz motorin ve yağ yakımı ulaşımdaki kirleticilerin ana unsurlarını oluşturdu. Trafikte alternatif yollar mevcut olmadığı için artan araç sayısı nedeniyle yaşanan trafik sıkışıklığı da kirliliği artıran bir unsur olarak dikkat çekiyor. RÜZGARLAR MERKEZE TAŞIYOR Rüzgar yönlerinin de değerlendirildiği raporda, ölçümlere göre İstanbul ve Kocaeli’den kuzeyli rüzgârlar vasıtasıyla taşınan kirleticilerin, Bursa’nın hava kalitesini ciddi bir şekilde etkileme ihtimali bulunmasına dikkat çekildi. Bursa’da egemen rüzgârların kirletici kaynaklarını şehre taşımaları nedeniyle hava kalitesini olumsuz yönde etkilediği açıkça ortaya kondu. Bursa’nın coğrafi durumunu da ele alan raporda, şehrin topoğrafik yapısı nedeniyle, etrafında çevrili yüksek sahalardan gelen yatay yönlü hava akımlarına kapalı olduğu için kirli havanın şehirde dağılmayıp birikme eğilimi gösterdiğine dikkat çekiliyor. Ayrıca Bursa’yı çevreleyen yüksek alanlardan aşağıya inen soğuk hava kütleleri ovaya doğru akıp, çökeliyor ve kirli hava şehirde kalmaya devam ediyor. PLANSIZ KENTLEŞME TETİKLİYOR Kış aylarında görülen hava kirliliği ise temel olarak sanayileşme ve kentleşmeden kaynaklanıyor. Bursa’nın hızlı göç alması, kentin topoğrafik ve coğrafi yapısını dikkate almayan plansız kentleşme ile birlikte hava kirliliğini düşüren yeşil alanların azalması sağlıksız çevre koşullarını oluşturuyor. MERKEZ VE BEYAZIT’TA ORAN YÜKSEK 2013-2019 yılları arasında Bursa’da bulunan ölçüm istasyonlarında yapılan kirlilik değerleri de paylaşıldı. Buna göre en yüksek değerlerin trafik kaynaklı kirlilik ölçümleri yapılan Beyazıt Caddesi İstasyonu’nda ortaya çıktığı görüldü. Bursa genelinde 2013 yılından bu yana hafif bir azalma eğilimi olmakla birlikte, Beyazıt Caddesi istasyonunda belirgin bir değişiklik olmadığı ortaya kondu. Yıllık ortalama PM10 konsantrasyonlarını incelendiğinde, toz değerlerinin Bursa’da yüksek seviyelerde seyrettiği görülmekte. Bursa’da ölçülen yıllık ortalama PM10 değerlerinin tümü, 2019 yılı itibariyle sınır değer olan 40 mikrogram metre küpün yukarısında kaldı. En yüksek değerler Bursa ve Beyazıt Caddesi İstasyonlarında ölçüldü.