Bipolar Bozukluğun Nedenleri?
Bipolar bozukluğa sebep olduğu ortaya konan kesin bir neden olmamakla beraber,- Bipolar bozukluk hastalarının beyin yapıları ve fonksiyonları, farklılık gösterebilmektedir.
- Genetik yapının kişinin hastalığa yakalanmasında etkili olduğu düşünülmekle beraber, tek yumurta ikizlerinde aynı genler bulunmasına rağmen ikizlerin birinde hastalık gelişebilirken, diğerinde de gelişme ihtimali yüzde yüz değildir.
- Hastalığın; aile üyelerinde bipolar bozukluk olanlarda, olmayanlara göre ortaya çıkmasının daha yüksek ihtimalli olduğu bilinmektedir.Aile üyelerinde bipolar bozukluk hastası olan çoğu kişide bipolar bozukluğun ortaya çıkmadığı not edilmelidir.
Bipolar Bozukluğun Belirtileri Nelerdir?
Hastalığın tüm tiplerinde duydurum, enerji ve aktivite seviyelerinde bozukluk görülmektedir. Duygudurumdaki değişiklikler aşırı yükselmiş, keyifli ve enerjik (manik dönem) davranışlardan; çok üzgün, düşmüş, umutsuz (depresif dönem) davranışlara uzanan şekilde hastalık kendini gösterebilmektedir. Daha hafif manik dönem belirtileriyle seyreden durum ise hipomani olarak adlandırılmaktadır. Belirtiler hastalığın dönemlerine göre iki ayrı kategoride incelenmektedir.
Manik Dönem
- Yükselmiş duygudurum, aşırı coşkulu hissetmek
- Çok enerjik hissetmek
- Aktivite seviyesinde artış
- Heyecanlı ve sabırsız hissetmek
- Normalden daha aktif olmak
- Çok hızlı konuşmak, konudan konuya geçmek
- Ajite (huzursuz, tedirgin), irite, hassas olmak
- Düşünceleri çok hızlı değişiyor gibi hissetmek
- Aynı anda bir çok şeyi yapabileceğini hissetmek
- Riskli şeyler yapmak
Depresif Dönem
- Mutsuz, düşmüş, boş ve umutsuz hissetmek
- Çok az enerjisi olmak
- Aktivite seviyesinde düşüş
- Uyku problemleri yaşamak, az veya çok uyumak
- Hiçbir şeyden keyif alamayacak gibi hissetmek
- Endişeli hissetmek
- Çok sık unutmak
- Çok fazla veya çok az yemek
- Yorgun veya yavaşlamış hissetmek
- Ölüm veya özkıyım hakkında düşünmek
Bazen duygudurum dönemleri manik ve depresif belirtileri birarada gösterebilmektedir. Hasta çok mutsuz, boş veya umutsuz hissederken aynı zamanda aşırı enerjik de hissedebilmektedir. Bu şekildeki hastalık seyri karma dönem olarak adlandırılmaktadır.
Bipolar Bozukluk Tanısı Nasıl Konulur?
Bipolar bozukluk hastalarının sağlıklı ve üretken bir hayat geçirebilmeleri adına doğru teşhis ve tedavi çok önemlidir. Kendisinin veya yakınlarının bipolar bozukluk belirtilerini gösterdiğini düşünen kişilerin doktoruna danışarak muayene olması bipolar bozukluk tanısında ilk basamaktır. Hekimin psikiyatrik değerlendirmesiyle bipolar bozukluk tanısı konulur.Bipolar Bozukluk Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavi ile bipolar bozukluğun en şiddetli seyir gösteren formlarında bile bipolar belirtilerinde ve duygudurum değişiklikleri üzerinde iyi bir kontrol sağlanabilmektedir.. Bipolar bozukluk tedavisinde, başlıca ilaç ve psikoterapi kullanılmaktadır. İlaç tedavisinde; duydugudurum düzenleyiciler, atipik antipsikotik ve antidepresan adı verilen ilaçlar kullanılmaktadır. Psikoterapi veya konuşma terapisi hasta ve hasta yakını için destek sağlamak, eğitim vermek ve rehberlik yapmak amacıyla kullanılmakta olan bir diğer tedavi yöntemidir. Etkili tedavi planında genellikle ilaç tedavisinin yanında konuşma terapisi de bulunmalıdır. Tedavilerin, doktor kontrolünde uzun süreli ve devamlı kullanılması bu şikayetleri ve semptomları kontrol altına alacaktır.Bipolar Bozukluğun Diğer Hastalıklarla İlişkisi?
Bipolar bozukluk hastası bir çok kişide anksiyete (endişe) bozukluğu, madde kötüye kullanımı ve yeme bozuklukları görülebilmektedir. Bipolar bozukluk hastalarında ayrıca;- tiroid ilişkili hastalıklara,
- migren tipi baş ağrılarına,
- kalp hastalıklarına,
- diyabete
- ve obeziteye yakalanma riski daha fazladır.
Bipolar Bozukluk ve Gebelik
Gebelik döneminde birçok faktör duygudurumunda değişikliğe sebep olabilmektedir. Gebelik döneminde bireyin kaygı düzeyinin takip edilmesi, dinlenmek için yeterli zaman ayrılması, gevşeme tekniklerinin kullanılması önemlidir. Gebelikte, varsa ilaç kullanımı özellikle ilk üç aylık dönemde doktor kontrolünde yeniden planlanmaktadır. Bipolar bozukluk hastası gebelerde doğum sonrası dönemde;- Doğumla ilgili endişelerin doğru yönetilmesi
- Uyku düzeninin sağlanması
- Çevresel uyaranların azaltılması
- Eş, aile ve arkadaşlardan destek alınması
- Duygudurum değişikliklerin takip edilmesi hastalığın doum sonrası dönemde kontrol altında tutulabilmesi için önemlidir.
Editör: Haber Merkezi
