Sular Altındaki Osmanlı Adası Sular Altındaki Osmanlı Adası
Çok Partili hayata geçtiğimizden bu yana 20. Mahalli İdareler/Yerel Seçim maratonunu büyük bir katılım ile gerçekleştirdik. 31 Mart 2019 Yerel seçimleri sona erdi. Mustafakemalpaşa Belediye Başkanımız Mehmet Kanar’a ve Mustafakemalpaşa Belediye Meclis Üyelerimize başarılar diliyorum. İlçemiz için hayırlı olsun. Bu yazımda Mustafakemalpaşa’da Belediye Teşkilatının tarihi gelişimini ve Belediye Başkanlarını incelemeye çalıştım. Osmanlı Devletinde Belediye sisteminin karşılığı olan Vakıf Sisteminin bozulması sonucu yerelde Belediye Daireleri kurulmaya başladı. Osmanlı Devletindeki adı ile ilçemiz Kirmasti (Mustafakemalpaşa) ilçe statüsünü kazanmadan dahi Belediye sisteminin varlığını Osmanlı Salnamelerinde görüyoruz. 1874 yılında Kirmasti’de (Mustafakemalpaşa) Belediye başkanı olmamasına rağmen, Belediye azaları olarak iki Müslüman ve bir Gayr-i Müslim olmak üzere 3 aza görev almıştır. Yine Kirmasti (Mustafakemalpaşa) ilçe olmamasına rağmen 1878 yılında Hasan Efendi ilk Belediye Başkanı olarak atanmış ve 3 yıl görev yapmıştır. İlçemiz Kirmasti (Mustafakemalpaşa) 1881 yılında ilçe olunca 01 Ağustos 1881 tarihinde ilk ilçe Belediye Başkanı olarak Topçuoğlu Mustafa Efendi göreve başlamıştır. 1883 yılında Mustafakemalpaşa’nın ilk belediye dairesi yapılmıştır.

Mustafakemalpaşa Belediye dairesi

  Tarihi gelişim açısından bakarsak acaba kaçıncı belediye başkanını seçtik? Osmanlı devletine ait arşiv belgeleri Mustafakemalpaşa Belediyesinde olmadığından bu konudaki bilgiler, -kendilerini bir kez daha şükran ile anıyorum- Şemi Basmacıoğlu ve İsmail Hakkı Şenpamukçu’nun kitaplarından aktarılmıştır. İsmail Hakkı Şenpamukçu “Mustafakemalpaşa” kitabında 61. Belediye Başkanına kadar olan bir sıralama yapmıştır. Kitabın basımından sonra 6 seçimde 4 Belediye Başkanı seçildi. Böylece 65 belediye başkanı olmakta ve 31 Mart 2019 seçimlerinde 66. Belediye Başkanı seçilmiş olmaktadır. Fakat yaptığım araştırmalarda Osmanlı devletinin ilk yıllarında Belediye Başkanlarının kimler olduğu konusunda bazı farklılıklar olduğunu gördüm. Bu nedenle Salnamelerden aldığım bilgileri esas kabul ettim. Benim araştırmalarıma göre İlçemiz Mustafakemalpaşa’da 1878 yılı ve 1881 de ilçe statüsü kazanılıp Belediye teşkilatının kurulmasından sonra 31 Mart 2019 seçimlerine kadar Belediye Başkanlığı makamında bulunan başkan sayısı 71’dir. Bu 71 Belediye Başkanı sayısına, bir dönemden fazla görev yapan 12 Belediye Başkanının diğer başkanlıkları da dâhildir. 71 Belediye Başkanından 21’i Vekil olarak Belediye Başkanlığı yapmıştır. 1878 yılından 1923 Cumhuriyetin ilanına kadar 23’ü asil, 3’ü vekil olmak üzere 26 Belediye Başkanı göreve gelmiştir. Cumhuriyetin İlanından (1923) 31 Mart 2019 seçimine kadar 45 Belediye Başkanı görev almıştır. Bu Belediye Başkanlarından 26’sı asil, 19’u vekil olarak Belediye Başkanlığı yapmıştır. Cumhuriyet Döneminde tek partili devirde (1923-1950) 10’u asil, 10’u vekil olarak 20 Belediye Başkanı görev yapmıştır. Çok partili hayata geçilen 1950 yılından son yerel seçim olan 31 Mart 2019 seçimine kadar 17’si asil, 8’i vekil 25 Belediye başkanı görev yapmıştır.  

Milli Mücadele ve Cumhuriyet’in ilk Belediye Başkanlarından

Kıyıcızade Halit Efendi

Bir dönem/defadan fazla görev yapan 12 Belediye başkanımız ise; Benli Ahmet Efendi (6 defa),  Hacı Mehmed Nuri Efendi (3 Dönem), Ahmet Saygın (3 Dönem), Kıyıcızade Halit Efendi (2 defa),   Mehmet Tevfik Efendi (2 defa), Hüseyin Cahit Polat (2 defa), Kaymakam Selahattin Aydemir (vekil olarak 2 defa), Ahmet Balcı (Biri vekil olarak 2 defa), Musa Uzel (2 defa), Mahmut Çolakoğlu (2 Dönem), Hayri Öztetikler (2 Dönem) ve Sadi Kurtulan’dır. (2 Dönem) 31 Mart 2019 tarihinde yapılan yerel seçim sonucunda seçilen yeni Belediye Başkanımız Mehmet KANAR; Belediye Başkanlığını vekâleten yapanlar çıkılır ise 52. birden fazla görev yapan Belediye Başkanlarının diğer başkanlıkları çıkılır ise 54. dönem olarak ise başkanlar içinde ise 72. Belediye Başkanımız oldu.
BAŞKANLARIMIZ BAŞKANLARIMIZ
1 Hasan Efendi İlçe olmadan 1878 37 Kaymakam Sahit SAYIN (Vekil)
2 Topçuoğlu Mustafa Efendi İlçe İlk Başkan 38 Hüseyin Cahit POLAT
3 Kuşaksız Mustafa Efendi 39 Kaymakam Selahattin ERÇİN
4 Kadıoğlu Mustafa Efendi 40 Hüseyin Cahit POLAT
5 Mehmet Tevfik Efendi 1. Defa 41 Sami SAYDAM (Vekil)
6 Ahdzade Ali Rıza Efendi (Vekil) 42 Hurşit PEKER
7 Mehmet Tevfik Efendi 2. Defa 43 Ahmet BALCI (Vekil)
8 Hacı Mehmed Nuri Efendi 44 Ahmet BALCI
9 Edhem Efendi (Ağa) 1. Defa 45 Yusuf Ziya BİRİNCİEL (Vekil)
10 Hacı Mehmed Nuri Efendi 46 Hüseyin İLGE (Vekil)
11 Ethem Ağa 2. Defa 47 Musa UZEL
12 Benli Ahmet Efendi 1. Defa 48 Fevzi SIĞIN (Vekil)
13 Silahtaroğlu Mehmet Efendi 49 Musa UZEL
14 Ayaz Köylü Mehmet Bey 50 Ahmet SAYGIN
15 Benli Ahmet Efendi 2. Defa 51 Namık SERİM
16 Yolcuoğlu Mehmet Efendi 52 Ahmet SAYGIN
17 Şişko Mehmet Çavuş 53 Albay Lütfi KAYA (Vekil)
18 Hafız Yusuf Efendi 54 Kaymakam Selahattin AYDEMİR (Vekil)
19 Benli Ahmet Efendi 3. Defa 55 Kaymakam İskender SELEK (Vekil)
20 Çerkez İshak Efendi (Vekil) 56 Kaymakam Selahattin AYDEMİR (Vekil)
21 Benli Ahmet Efendi 4. Defa 57 Kaymakam Kazım PAMUK (Vekil)
22 Seyit Ahmet Ağa (Vekil) 58 Ahmet SAYGIN
23 Benli Ahmet Efendi 5. Defa 59 Ahmet SAYGIN
24 Bosnalı Emin Efendi 60 Yusuf ÇELTİK (Vekil)
25 Kıyıcızade Halit Efendi 1. Defa 61 Mahmut ÇOLAKOĞLU
26 Benli Ahmet 6. Defa 62 Mahmut ÇOLAKOĞLU
27 Kıyıcızade Halit Efendi 2. Defa 63 Sabri TÜLER (Vekil)
28 Enver Bey 64 İsmail SEZER (Vekil)
29 Hasan Fehmi KUŞAKSIZ 65 Yaşar YENİPAZAR
30 Ademzade Osman Nuri YÜKSEL (Vekil) 66 Sadettin SARCAN
31 Ahmet Lütfü SÜLÜŞ 67 Onur GÖKSU
32 Kaymakam Refik KUZUCU (Vekil) 68 Hayri ÖZTETİKLER
33 İsmail Sacit Bey (Vekil) 69 Hayri ÖZTETİKLER
34 Hakkı Behiç UZGURLU 70 Sadi KURTULAN
35 Kaymakam Fahri Bey (Vekil) 71 Sadi KURTULAN
36 İbrahim URAY 72 Mehmet KANAR
Halit ERSÖZ
Editör: Haber Merkezi