2. Dünya Savaşı’nı izleyen yıllarda dünyanın birçok yerinde; eyaletler, kentler, şehirler ve ilçeler arasında kardeşlik ilişkileri kurulmuş, ulusal ve uluslararası anlamda ‘’kardeş şehirler’’ oluşturulmuştur. Bu kardeşlik çerçevesinde gerçekleştirilen ekonomik, ticari, sosyal ve kültürel ilişkiler, şehirlere büyük değerler katmış, yeni ufuklar açmıştır.
1950’li yıllarda Avrupa’da ve Amerika’da başlayarak hızla yayılan ‘’kardeş şehirler’’ uygulamasının, Türkiye’deki ilk örneği (bizim araştırmamıza göre) İstanbul’un, Rio de Janerio (Brezilya) şehri ile 1965 yılında yaptığı kardeşlik protokolüdür.
Rio de Janerio
Bursa’da 1971 yılında Darmstadt (Almanya), 1972 yılında Saraybosna (Bosna-Hersek) ve 1979 yılında Oulu (Finlandiya) şehirleriyle yaptığı ‘’kardeş şehir’’ protokolleriyle, bu süreçte yerini almıştır. Bursa’nın iki büyük caddesi Darmstadt ve Oulu adlarıyla anılmaya devam etmektedir. Yurt içinden de ilk olarak 1988 yılında Denizli, 2002 yılında da Kars illeriyle ‘’kardeş şehir’’ olmuştur. Yakın zamanda da yurt içinden 2017 yılında Niksar’la (Tokat) , yurt dışından da 2018 yılında Galkayo (Somali) şehirleriyle kardeşlik bağları kurulmuştur. Günümüzde yurt dışından 23, yurt içinden 17 şehirle kardeşlik bağlarını sürdürmeye devam etmektedir. Kardeş şehir olma süreci, yetkililerin (genellikle belediye başkanlarının) anlaşmasını takiben belediye meclislerinin onayıyla yürürlüğe girer. Uluslararası ilişkilerde genellikle İçişleri Bakanlığı’nın onayı da alınır.
Mostar Köprüsü
Avrupalıların genellikle ‘’twinning ‘’ Amerikalıların da "sister city" diye adlandırdıkları bu uygulamaların, Türkiye’de 1700’e yakın örneği mevcut olup, birçok il ve ilçemiz bu çalışmaları başarıyla yürütmektedir. Bazı kaynaklarda Mustafakemalpaşa ilçesinin kardeş şehirleri; Mostar (Bosna-Hersek), Kameniçe (Kosova), Sciacca (İtalya) ve Lipkovo (Makedonya) olarak ifade edilmektedir. Tabii 1980 li yıllarda Mustafakemalpaşa Belediyesine, o dönem için modern bir temizlik aracı hibe eden Ulm (Almanya) şehrini ve 1990’lı yıllarda sık-sık ilçeyi ziyaret eden Gagavuz Türklerini de unutmamamız gerekir. Bu şehirlerle kardeşlik ilişkileri bize göre bir ‘’niyet’’ düzeyindedir. Bu bilgiler bugün için ‘’belge’’ desteğinden yoksundur. Birtakım protokoller yapılıp, meclis onayları alınmış mıdır? Temaslar kurulup, geliştirilip, sürdürülmekte midir? Eğer iletişim kendi halinde soğumaya bırakılmışsa belki de canlandırma zamanıdır. Protokolleri yenileme, işlerlik kazandırma, sürdürme için uygun ortamlar aranması ve bulunması şehrimizin yararınadır. Mustafakemalpaşa’nın özellikle yurt içinden ve tabii yurt dışından da ‘’kardeş şehirlerinin’’ olmasının belki de tam sırası, tam günü, tam zamanıdır. Ülkemizin dört-bir yanından kardeşlerimiz ve kardeş şehirlerimiz… Dr. Murat ÇUBUKÇU
Editör: Haber Merkezi
