Yaş otuz beş! Yolun yarısı eder.
Dante gibi ortasındayız ömrün.
Delikanlı çağımızdaki cevher,
Yalvarmak, yakarmak nafile bugün,
Gözünün yaşına bakmadan gider
Tarih: 24 Ocak 1946… Cumhuriyet Halk Partisi –ülke genelinde- bir şiir yarışması düzenler. Yarışmaya 146 şiir katılır. Jüride; Ahmet Hamdi Tanpınar, Ahmet Kutsi Tecer ve Nurullah Ataç gibi dönemin seçkin edebiyatçıları, yer alır. Çok titiz ve hakkaniyetli bir değerlendirme sonunda, ilk üçe giren şiirler şöyle belirlenir:
1. Otuz Beş Yaş: (Cahit Sıtkı Tarancı.)
2. Cebbaroğlu Mehemmed: (Attila İlhan.)
3. Çakırın Destanı: (Fazıl Hüsnü Dağlarca.)
Cahit Sıtkı ve Fazıl Hüsnü herkesçe bilinen dönemin ünlü şairleridir. Fakat Attila İlhan, o gün için, adı sanı bilinmeyen bir kişi…. Çünkü O, hiçbir yerde tek bir şiiri bile yayımlanmamış, İstanbul Işık Lisesi son sınıfında okuyan bir öğrencidir. Üstelik şiiri, kendi bilgisi dışında, amcası tarafından yarışmaya gönderilmiştir. Fakat bu yazımızın konusu, o değil. Gelelim Otuz Beş Yaş şiirine ve şiirin şairine.
Cahit Sıtkı Tarancı, bu şiiri yazdığında, 35 yaşındadır. Otuz beş yaşına atfen yazılmış olan bu şiir, doğumla başlayıp, ölümle sona eren bir hayat yolculuğunun şiiridir 11’lik hece ölçüsü ile yazılmış, 7 beşlik ve 35 dizeden oluşmuştur. Şiir, tam ve zengin uyakları, redifleri, dize içlerinde yer yer işitilen asonans ve aliterasyonları ile güzel bir bütünlük taşır.
Şiirin ilk dörtlüğünün ikinci dizesinde adı geçen DANTE hakkında kısa bir bilgi verirsek, “Otuz Beş Yaş” şiiri, daha anlamlı ve anlaşılır olacaktır. DANTE ALİGHİERİ (1265-1321) sadece doğduğu İtalya’nın değil, Batı’nın en büyük şairlerinden biridir. Şairin, 1308 / 1321 yıllar arasında yazdığı “İLAHİ KOMEDYA” adlı bu 33 kantodan ve toplam 14,233 dizeden oluşan bu epik şiiri ise, kendisinin en büyük eseridir. Şair bu şiirinde, öteki dünyaya yapılan düşsel bir yolculuğu anlatır.
DANTE; Cehennem’e, Araf’a ve Cennet’e yapılan bu düşsel yolculuğu anlattığı şiiriyle insanlara, bu dünyada, Tanrı’nın yasalarına uymaz ve hayatlarını doğru yaşamazlarsa, öbür dünyada ruhlarının yaşayacağı dehşeti göstermek istemiştir.
İlginç olansa, Dante de tıpkı Cahit Sıtkı Tarancı gibi, bu şiiri yazdığında, 35 yaşındadır. O yüzden şair şiirin Cehennem bölümüne, şu sözlerle başlar: “ Yaşam yolumuzun yarısında / Karanlık bir ormanda buldum kendimi / Doğru yol yitmişti.” Tarancı’nın, “Dante gibi ortasındayız ömrün” demesi bundandır.
Cahit Sıtkı Tarancı, 35 yaşı, hayat yolunun yarısı olarak kabul ettiğine göre, kendisi için - en azından - 70 yıllık bir ömür beklentisi içinde olmalı diye düşünüyor insan. Fakat öyle olmadı. 4 Ekim 1910’da Diyarbakır’da doğan şairimiz, 12 Ekim 1956 tarihinde Viyana’daki bir hastanede, sağ yanına inme inmiş, konuşma yetisini yitirmiş bir durumda öldüğünde, henüz 46 yaşındaydı. Rahmetle ve saygıyla anıyorum. Unutmadan, DANTE de 56 yaşında ölmüştü.
“Otuz Beş Yaş” şiirini okuduktan sonra, şairimizin şu şiirlerini de okumalısınız. Çocukluğum, Bir Memleket İsterim, Gün Eksilmesin Penceremden, Haydi Abbas Vakit Tamam, Ölümden Sonra, Desem ki…
